Aminu Abdulahi

‘Yan mata da dama ne suka soki kiran shehin malamin nan na Kano Sheik bn Usman na cewar lokaci ya yi da yakamata a soke lefe.

Ya yin zantawar Kano Focus da wasu ‘yan mata a Kano sun nuna rashin amincewarsu karara da wancan kira na malamin, ko da dai wasu sun ce maganar malamin akwai kanshin gaskiya.

Sun ce mlamai basa kulawa da bukatun bagaren mata, ko da yaushe sun fi kula da al’amuran da suka shafi maza.

Suka kara da cewa ana yiwa maza kayan daki a kuma yi musu gara idan za su auri mace, amma ba wanda ya ke cewa a soke wadannan sai dai  a soke lefe.

Idan za a iya tunawa dai a rana juma’ar da ta gabata yayin tafsirin alqur’anin  da yake gabatarwa a masallacin Sahaba deke kundila sheikh bn Usman ya ce lokaci ya yi da yakamata a soke lefe.

Malamin ya ce al’adar yin lefe ta zamewa samarin da ke da niyyar yin aure kadangaren bakin tulu, biyo bayan tsarebe-tsaraben da ke cikinsa.

Ya ce ba yana inkarin al’ada bane sai dai kar al’ada ta shigo da wahalarwa.

Ya kara da cewa al’ada na saka mutane shiga cikin damuwar da ta ke sanyasu siyar da kadarorinsu.

Kiran ya sosa zucuyar ‘yan mata

Sai dai wannan kira da jan hankali bai yiwa ‘yan mata da dama dadi ba, inda galibinsu suke ganin kamar malamin na son jawo musu jangwamne.

Haka zalika wasu ‘yan matan sun yiwa zance malamin karatu na tsanaki inda suka ce akwai kanshin gaskiya a bukatar da ya bijiro da ita.

Mata za su iya tafiya tsirara

Suwaiba Isma’il Gadon Kaya cewa tayi a wannan zamanin da wasu mazan ke da rashin kulawa ga matayensu idan aka soke lefe sai wata matar ta tafi tsirara.

Ta ce wani namijin idan yayi lefe yana shekara biyar bai dinkawa matarsa koda dankwali ba.

“Abin takaici sai namiji ya dinga bin matan waje wai saboda su fes suke, shima tasa ta gidan da zai bata kulawa fes zai ganta.

“Kullunm magana daya malamanmu suke, shi ne marwa jinsin maza sauki amma basa nemawa jinsin mata sauki a aure.

“Mai yasa basa kira ga iyayen yarinya da su dena kayan ɗaki, mazan su dingayi, meyasa basa kira da adena yiwa maza gara su mazan su tanadi kayan abincin.

Maza na anfanuwa da lefe

Ta kuma ce lefen ba iya mata yake taimakawaba har da maza domin ba gidansu matan suke kaiwa ba.

“Wasu abubuwan ma aciki tare zakuyi amfani dasu, kamar mayuka da turaruka.

“Su kuwa iyayenta gara suke daukowa daga gidansu su kawo maka gidan ka,” a cewar Suwaiba.

Khadija Abba Garba dake unguwar Sheka ‘Yar Kasuwa ta ce soke laifen zai sa maza suki daukar aure da mahimmanci.

Rashin lefe zai haifar da sakin mata cikin sauki

Khadija ta kara da cewa lefene ke kara armashin aure, in kuwa har akayi aure ba tare da lefe ba maza za su cigaba da sakin matansu cikin sauki.

Haka kuma zai basu damar yin auri-saki saboda ba za su sha wahalar lefe.

“Za kaga yanxu koda wasu sunaso su saki matansu, zakaji suna cewa yanxu in zan kara aure sai na kuma yin wahalar lefe.

“Ni a ganina wannan batun nasa baiyi ba saboda maza za su dau mata a arha”

“Amma kuma rashin yin lefen shi zai sa maza su ringa yin aure da wuri, sai dai ba zai dinga yin karkoba, kuma ma idan maza sunyi lefen ai su a kewa ado da kayan,” a cewar ta.

Soke lefe zai kawo raguwar zinace-zinace

Binta Garba Makwarari ta ce lefe ya zama tashin hankalin aure a yanzu musamman ma idan wanda zai yi aure bashida hanyoyin samun kudi yadda yakamata.

Ta ce baiwa maza sauki wajen yin aure zai kawo raguwar zinace-zinace da doguwar soyayya.

“Wallahi da za a hakura da lefe da anji dadi a harkar aure.

“Zinace-zinace da doguwar soyayya kafin aure da duk sun yi karanci.

“Sannan duk kokarin da gidan angwaye za su yi su kai wannan lefen idan ba a yi da gaske ba sai an kushe.

“Ya ilahi ina zamu kai dogon buri a rayuwa.” A cewar ta.

Ta kara da cewa sadaki kwakkwara yafi lefe tana mai cewa kamata yayi a dinga duba aure a matsayin ibada fiye da nishadi.

Hadiza Yusuf ta ce inda za a bar yin lefe sai anfi zama lafiya tsakanin ma’aurata.

Ta ce dayawan dangin amarya kan zuba ido don ganin lefen da za a kawowa ‘yar su wanda idan bai yi musu ba sai su raina.

“Haka dangin ango dashi kansa angon kan zuba idon ganin me aka zuba adaki, idan baiyiba suma su raina, har ana zuba idon ganin alakoron gara daza a lodo itama rainawa ake daga nan ake fara samun rashin zama lafiya da gori,” inji Hadiza.

Yin lefe ke sa maza rike matansu.

Umar Abubakar wani matashi a nan Kano ya ce baya goyan bayan soke lefe dan kuwa da yawan maza sunfi rike matansu ne la’akari da kudaden da suka kashe yayin auren.

Ya ce idan har aka soke lefe to maza za su cigaba da yiwa aure rukon sakainar kashi, da haka zai sa a cigaba da samun mutuwar aure a kasar hausa.

“Duk abinda aka fada hakane amma maganar gaskiya wasu mazan na yanzu mafi yawansu basa mutunta aurensu.

“Sai namiji ya kashe makudan kudi ya narka lefe nagani na fada amma daga anyi auren sai ya dinga wulankanta matar to yayi lefen kenanfa ina kuma ga baiyi ba.

“Gani zaiyi sadaka aka bashi yana da damar da zai wulakanta yar mutane aganin sa,” a cewar sa.